مارجین یا مارژین چیست؟

• عیسی پورسعید
• 2025-01-18

در دنیای مالی و سرمایه‌گذاری، مفاهیم پیچیده و متنوعی وجود دارند که برای بسیاری از افراد ممکن است ناشناخته و گیج‌کننده به نظر برسند. یکی از این مفاهیم مهم که در بازارهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد، "مارجین" است. این مفهوم به طور کلی با نحوه استفاده از اعتبار و منابع مالی در معاملات ارتباط دارد و نقش بسزایی در استراتژی‌های سرمایه‌گذاری ایفا می‌کند.

مارجین به طور خاص به این معناست که فرد می‌تواند با استفاده از اعتبار قرضی، معاملاتی بزرگتر از موجودی خود انجام دهد. این موضوع نه تنها فرصت‌های جدیدی برای کسب سود ایجاد می‌کند، بلکه خطرات و ریسک‌های خاص خود را نیز به همراه دارد. درک درست از مارجین می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا تصمیمات بهتری بگیرند و از فرصت‌های موجود به درستی بهره‌برداری کنند.

در این مقاله، به بررسی جنبه‌های مختلف مارجین خواهیم پرداخت، از جمله چگونگی عملکرد آن، انواع مختلف آن و تفاوت‌های اساسی بین مارجین و مفاهیم مشابه دیگر مانند لوریج. همچنین، به خطرات و مزایای استفاده از مارجین در بازارهای مالی خواهیم پرداخت تا شما بتوانید بهتر تصمیم‌گیری کنید.

مارجین چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

مارجین یکی از مفاهیم اساسی در معاملات مالی است که به فرد این امکان را می‌دهد تا با استفاده از اعتبار قرضی، سرمایه بیشتری برای انجام معاملات در اختیار داشته باشد. این مفهوم به‌ویژه در بازارهایی مانند فارکس، سهام و کریپتوکارنسی کاربرد زیادی دارد. استفاده از مارجین می‌تواند فرصت‌هایی برای کسب سود بیشتر ایجاد کند، اما در عین حال با خود ریسک‌های جدی نیز به همراه دارد.

برای محاسبه مارجین، معمولاً درصدی از ارزش کل معامله به عنوان وثیقه لازم است. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذار باید مبلغی مشخص از موجودی خود را در حساب معاملاتی قرار دهد تا بتواند اعتبار قرضی دریافت کند. این درصد بسته به شرایط بازار، نوع دارایی و سیاست‌های کارگزاری متفاوت است. به عنوان مثال، در برخی بازارها ممکن است لازم باشد 1% از ارزش کل معامله به عنوان مارجین اولیه پرداخت شود، در حالی که در دیگر بازارها این میزان می‌تواند بیشتر باشد.

محاسبه دقیق مارجین به فرمول‌های خاصی بستگی دارد که معمولاً شامل میزان لوریج، ارزش کل معامله و میزان مارجین اولیه است. به طور کلی، هر چه لوریج بیشتری انتخاب شود، مقدار مارجین کمتری نیاز خواهد بود. با این حال، استفاده از لوریج بالا می‌تواند خطراتی به همراه داشته باشد، چرا که اگر بازار برخلاف پیش‌بینی حرکت کند، ضررهای بزرگتری به سرمایه‌گذار وارد می‌شود.

انواع مارجین در بازارهای مالی

مارجین در بازارهای مالی می‌تواند به شکل‌های مختلفی وجود داشته باشد. هر بازار، بسته به نوع دارایی و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری، روش‌های متفاوتی برای استفاده از مارجین ارائه می‌دهد. تفاوت‌های موجود در این انواع، به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد تا روش‌های مختلفی برای بهره‌برداری از اعتبار قرضی انتخاب کنند، با این حال درک دقیق هر یک از این انواع برای انجام معاملات موفق بسیار ضروری است.

یکی از رایج‌ترین انواع مارجین، مارجین اولیه است که برای شروع هر معامله نیاز است. این نوع مارجین به عنوان وثیقه برای انجام معامله عمل کرده و معمولاً درصدی از ارزش کل معامله را شامل می‌شود. نوع دیگر، مارجین نگهداری است که برای حفظ موقعیت‌های باز و جلوگیری از بسته شدن آن‌ها به طور خودکار توسط کارگزاری ضروری است. در صورتی که موجودی حساب به سطح مارجین نگهداری برسد، کارگزاری ممکن است از سرمایه‌گذار بخواهد تا موجودی حساب خود را افزایش دهد.

علاوه بر این، در برخی از بازارها، مارجین پیشرفته یا مارجین اضافی وجود دارد که به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا با استفاده از اعتبار قرضی بیشتر، حجم بزرگ‌تری از معاملات را انجام دهند. این نوع مارجین معمولاً در بازارهایی مانند فارکس و بازارهای کریپتو کاربرد بیشتری دارد. در نهایت، مارجین شناور نیز وجود دارد که به طور مداوم بر اساس تغییرات قیمت دارایی‌ها و وضعیت حساب مشتری به‌روزرسانی می‌شود.

نقش مارجین در معاملات فارکس

در بازار فارکس، مارجین یکی از ابزارهای اصلی است که به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا با استفاده از اعتبار قرضی، حجم معاملات خود را افزایش دهند. این موضوع به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا با مقدار کمتری سرمایه اولیه، معاملات بزرگ‌تری انجام دهند و از نوسانات قیمت بهره‌برداری کنند. در واقع، مارجین در فارکس نقش یک کاتالیزور را ایفا می‌کند که فرصت‌های سودآوری بیشتری را برای معامله‌گران فراهم می‌آورد.

یکی از ویژگی‌های برجسته مارجین در فارکس این است که معامله‌گران می‌توانند با استفاده از لوریج (ضریب اعتبار قرضی)، موقعیت‌های بیشتری باز کنند. به عبارت دیگر، با داشتن مارجین کافی، می‌توانند مقدار بیشتری ارز خرید و فروش کنند بدون آنکه نیاز به پرداخت کامل هزینه آن‌ها باشد. این امکان می‌تواند برای کسانی که می‌خواهند از نوسانات کوچک بازار فارکس سود ببرند، بسیار جذاب باشد.

با این حال، استفاده از مارجین در فارکس همچنین می‌تواند خطرات قابل توجهی به همراه داشته باشد. اگر بازار برخلاف پیش‌بینی حرکت کند، ضررهای بزرگتر از موجودی اولیه می‌تواند به معامله‌گر وارد شود. بنابراین، مدیریت ریسک و استفاده از ابزارهای محافظتی مانند استاپ‌لاس در معاملات مارجینی بسیار حیاتی است. در مجموع، مارجین در فارکس ابزار قدرتمندی است که نیازمند دانش و تجربه کافی برای استفاده بهینه از آن است.

ریسک‌های استفاده از مارجین در سرمایه‌گذاری

استفاده از مارجین در سرمایه‌گذاری می‌تواند فرصت‌های بزرگی برای کسب سود ایجاد کند، اما در عین حال با خود ریسک‌های قابل توجهی به همراه دارد. وقتی که سرمایه‌گذاران از اعتبار قرضی برای انجام معاملات استفاده می‌کنند، ریسک‌ها به طور مستقیم افزایش می‌یابد و احتمال بروز ضررهای بزرگتر از موجودی اولیه افزایش می‌یابد. این ریسک‌ها به دلیل نوسانات بازار و قدرت لوریج می‌توانند به سرعت منجر به زیان‌های جبران‌ناپذیر شوند.

ریسک‌های اصلی مارجین

• ریسک ضررهای بیشتر از موجودی: استفاده از مارجین می‌تواند باعث شود که ضررها از موجودی اولیه بیشتر شود. در شرایط نوسانات شدید بازار، حتی یک حرکت کوچک خلاف پیش‌بینی می‌تواند منجر به از دست دادن تمام سرمایه شود.
• ریسک تماس مارجین: زمانی که موجودی حساب به حدی کاهش یابد که دیگر برای نگهداری موقعیت‌های باز کافی نباشد، کارگزاری ممکن است از سرمایه‌گذار بخواهد که موجودی خود را افزایش دهد یا موقعیت‌ها را ببندد. این ممکن است زمانی رخ دهد که سرمایه‌گذار نتواند سریعاً پول اضافه وارد کند.
• ریسک نقدشوندگی: در برخی بازارها، زمانی که بازار به شدت نوسان داشته باشد، امکان بستن موقعیت‌ها به قیمت مطلوب ممکن است وجود نداشته باشد، که این می‌تواند ضررهای غیرمنتظره‌ای به دنبال داشته باشد.

چگونه از ریسک‌ها جلوگیری کنیم؟

• مدیریت ریسک: استفاده از استراتژی‌های مناسب برای محدود کردن ضررها، مانند قرار دادن دستور توقف ضرر (Stop Loss) می‌تواند به کاهش ریسک کمک کند.
• استفاده از لوریج معقول: انتخاب لوریج کمتر و محدود کردن میزان مارجین اولیه می‌تواند از ریسک‌های اضافی جلوگیری کند.
• نظارت دائمی بر بازار: پیگیری مداوم تغییرات بازار و تحلیل وضعیت به موقع، به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند که از تغییرات بزرگ جلوگیری کنند.

تفاوت مارجین و لوریج در بازارهای مالی

در دنیای مالی، دو مفهوم مارجین و لوریج اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند، اما در حقیقت تفاوت‌های مهمی دارند. هرچند که این دو ابزار به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا با استفاده از اعتبار قرضی معاملات بزرگ‌تری انجام دهند، نحوه عملکرد و تأثیر آن‌ها بر روی معاملات و ریسک‌ها متفاوت است. درک این تفاوت‌ها برای تصمیم‌گیری آگاهانه و مدیریت ریسک در معاملات اهمیت زیادی دارد.

تفاوت‌های اصلی مارجین و لوریج

• مارجین: مارجین به مقدار سرمایه‌ای اشاره دارد که سرمایه‌گذار باید از موجودی خود برای باز کردن یک موقعیت معاملاتی قرار دهد. به عبارت دیگر، مارجین معادل وثیقه‌ای است که برای پوشش اعتبار قرضی مورد نیاز است.
• لوریج: لوریج به نسبت اعتبار قرضی که سرمایه‌گذار می‌تواند دریافت کند گفته می‌شود. این نسبت نشان‌دهنده قدرت خریدی است که معامله‌گر می‌تواند با استفاده از اعتبار قرضی داشته باشد. لوریج می‌تواند مقدار سرمایه‌گذاری را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.

چگونگی تاثیرگذاری مارجین و لوریج بر ریسک و سود

• ریسک بیشتر با لوریج بالا: هرچقدر لوریج بیشتر باشد، قدرت خرید بیشتر می‌شود، اما در عین حال ریسک نیز به همان میزان افزایش می‌یابد. در صورتی که بازار برخلاف پیش‌بینی حرکت کند، ضررها می‌توانند بزرگتر از موجودی اولیه شوند.
• مدیریت بهتر با مارجین کمتر: در حالی که استفاده از مارجین می‌تواند معاملات را تسهیل کند، محدود کردن میزان مارجین می‌تواند به کاهش ریسک‌های احتمالی کمک کند و از ایجاد ضررهای سنگین جلوگیری نماید.
• ارتباط مستقیم بین مارجین و لوریج: به طور کلی، لوریج بالا نیازمند مارجین بیشتری برای حفظ موقعیت‌های باز است. در این صورت، سرمایه‌گذار باید مبلغ بیشتری از موجودی خود را در حساب معاملاتی به عنوان وثیقه قرار دهد.

مزایا و معایب استفاده از مارجین

استفاده از مارجین در معاملات مالی می‌تواند به طور چشمگیری قدرت خرید و فرصت‌های سودآوری را افزایش دهد، اما این کار با خود معایب و ریسک‌هایی نیز به همراه دارد. برای تصمیم‌گیری آگاهانه و به حداقل رساندن خطرات، لازم است که مزایا و معایب استفاده از مارجین به دقت بررسی شوند. در این بخش به بررسی این مزایا و معایب خواهیم پرداخت.